☰
വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റിന്റെ പ്രാധാന്യം, വിവാഹ രജിസ്‌ട്രേഷനുള്ള യോഗ്യതകള്‍, ഇന്ത്യയിലെ വിവാഹ രജിസ്ട്രേഷന് നിയമങ്ങള്‍, വിവാഹ രജിസ്ട്രേഷന് ആവശ്യമായ രേഖകള്‍, ഓണ്‍ലൈന്‍ വിവാഹ രജിസ്ട്രേഷന്, വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റിന് അപേക്ഷിക്കേണ്ട രീതി
രണ്ട് വ്യക്തികള്‍ തമ്മിലുള്ള വിവാഹത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക രേഖയാണ് വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ്. പാസ്പോര്‍ട്ട്, വിസ, ജോയിന്റ് ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടുകള്‍ എന്നിവയ്ക്ക് അപേക്ഷിക്കുമ്പോള്‍ ഇത് അത്യാവശ്യമാണ്.
ഇന്ത്യയില്‍, വിവാഹ രജിസ്ട്രേഷന് പ്രധാനമായും രണ്ട് നിയമങ്ങള്‍ അനുസരിച്ചാണ് നടക്കുന്നത്: 1955-ലെ ഹിന്ദു വിവാഹ നിയമം, 1954-ലെ സ്‌പെഷ്യല്‍ മാര്യേജ് ആക്ട്. ഹിന്ദു വിവാഹ നിയമം ഹിന്ദുക്കള്‍, ബുദ്ധമതക്കാര്‍, ജൈനമതക്കാര്‍, സിഖുകാര്‍ എന്നിവര്‍ക്ക് ബാധകമാണ്. സ്‌പെഷ്യല്‍ മാര്യേജ് ആക്ട് എല്ലാ ഇന്ത്യന്‍ പൗരന്മാര്‍ക്കും അവരുടെ മതം പരിഗണിക്കാതെ ബാധകമാണ്.
വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റിന്റെ പ്രാധാന്യം
1. നിയമപരമായ അംഗീകാരം: വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് ദാമ്പത്യ ബന്ധത്തിന് നിയമപരമായ അംഗീകാരം നല്‍കുന്നു.
2. അവകാശങ്ങള്‍ സംരക്ഷിക്കുന്നു: സ്വത്ത്, പിന്തുടര്‍ച്ചാവകാശം, വിവാഹ തര്‍ക്കങ്ങള്‍ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിയമപരമായ അവകാശങ്ങള്‍ നേടാന്‍ സഹായിക്കുന്നു.
3. വിസയും ഇമിഗ്രേഷനും: വിവാഹിതരായ ദമ്പതികള്‍ എന്ന നിലയില്‍ അപേക്ഷിക്കുമ്പോള്‍ വിസയ്ക്കും ഇമിഗ്രേഷനുമുള്ള നിര്‍ബന്ധിത രേഖയാണിത്.
4. സാമ്പത്തിക കാര്യങ്ങള്‍: ജോയിന്റ് അക്കൗണ്ടുകള്‍, ലോണുകള്‍, ഇന്‍ഷുറന്‍സ് പോളിസികള്‍ എന്നിവയ്ക്ക് ബാങ്കുകള്‍ക്കും മറ്റ് ധനകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങള്‍ക്കും വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് ആവശ്യമാണ്.
5. സാമൂഹിക സുരക്ഷാ ആനുകൂല്യങ്ങള്‍: സാമൂഹിക സുരക്ഷാ ആനുകൂല്യങ്ങളും പെന്‍ഷന്‍ അവകാശങ്ങളും നേടാന്‍ ഇത് സഹായിക്കുന്നു.
6. വിവാഹമോചനവും ജീവനാംശവും: നിയമപരമായ വേര്‍പിരിയലിന്റെ കാര്യത്തില്‍, വിവാഹമോചന നടപടികള്‍ക്കും ജീവനാംശം ക്ലെയിം ചെയ്യുന്നതിനും വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് ആവശ്യമാണ്.
വിവാഹ രജിസ്‌ട്രേഷനുള്ള യോഗ്യതകള്‍
ഇന്ത്യയില്‍ വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റിന് അപേക്ഷിക്കാന്‍, ദമ്പതികള്‍ താഴെ പറയുന്ന യോഗ്യതാ മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ പാലിക്കണം:
വധുവിനും വരനും നിയമപരമായ വിവാഹ പ്രായം ഉണ്ടായിരിക്കണം (പുരുഷന്മാര്‍ക്ക് 21 വയസ്സും സ്ത്രീകള്‍ക്ക് 18 വയസ്സും).
വിവാഹം കഴിക്കുമ്പോള്‍ ഇരുവരും അവിവാഹിതരോ, നിയമപരമായി വിവാഹമോചനം നേടിയവരോ, വിധവകളോ ആയിരിക്കണം.
വിവാഹം മതപരമായ ആചാരങ്ങള്‍ അനുസരിച്ചോ അല്ലെങ്കില്‍ സ്‌പെഷ്യല്‍ മാര്യേജ് ആക്ട് അനുസരിച്ചോ നടത്തിയിരിക്കണം.
ദമ്പതികള്‍ അവരുടെ തിരിച്ചറിയല്‍ രേഖയും താമസിക്കുന്നതിന്റെ രേഖയും നല്‍കണം.
വിവാഹം രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യുന്ന ജില്ലയില്‍ ഭാര്യയോ ഭര്‍ത്താവോ താമസിക്കുന്നവരായിരിക്കണം.
ഇന്ത്യയിലെ വിവാഹ രജിസ്ട്രേഷന് നിയമങ്ങള്‍
1. ഹിന്ദു വിവാഹ നിയമം, 1955
ഹിന്ദുക്കള്‍, ബുദ്ധമതക്കാര്‍, ജൈനമതക്കാര്‍, സിഖുകാര്‍ എന്നിവര്‍ക്ക് ബാധകം.
വിവാഹം ഹിന്ദു ആചാരങ്ങള്‍ അനുസരിച്ച് നടത്തിയിരിക്കണം.
വിവാഹശേഷം രജിസ്ട്രേഷന് നടത്തുന്നു.
2. സ്‌പെഷ്യല്‍ മാര്യേജ് ആക്ട്, 1954
ഏത് മതത്തിലുള്ള വ്യക്തികള്‍ക്കും അല്ലെങ്കില്‍ മതമില്ലാത്ത വിവാഹങ്ങള്‍ക്കും ബാധകം.
വിവാഹത്തിന് 30 ദിവസം മുന്‍പ് നോട്ടീസ് നല്‍കണം.
മാര്യേജ് ഓഫീസറുടെയും മൂന്ന് സാക്ഷികളുടെയും സാന്നിധ്യത്തില്‍ വിവാഹം നടത്തുന്നു.
3. പാഴ്‌സി വിവാഹവും വിവാഹമോചന നിയമവും, 1936
പാഴ്‌സികള്‍ക്കും സൊറാസ്ട്രിയന്‍ മതക്കാര്‍ക്കും ബാധകം.
വിവാഹം രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യാന്‍ ഒരു പാഴ്‌സി പുരോഹിതന്റെ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് ആവശ്യമാണ്.
4. ഇന്ത്യന്‍ ക്രിസ്ത്യന്‍ വിവാഹ നിയമം, 1872
ക്രിസ്ത്യാനികള്‍ക്ക് ബാധകം.
വിവാഹം ഒരു പള്ളിയില്‍ വെച്ച് നടത്തുകയും പുരോഹിതന്‍ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുകയും വേണം.
5. മുസ്ലിം വ്യക്തിനിയമം (ശരിയത്ത്) 1937
മുസ്‌ലിംകള്‍ക്ക് ബാധകം.
മുസ്ലിം പേഴ്‌സണല്‍ ലോ (ശരീഅത്ത്) നിയമ പ്രകാരമാണ് വിവാഹം നടക്കുക.
വിവാഹ രജിസ്ട്രേഷന് ആവശ്യമായ രേഖകള്‍
1. വധുവും വരനും ഒപ്പിട്ട അപേക്ഷാ ഫോം
2. പ്രായം തെളിയിക്കുന്ന രേഖ (ജനന സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ്, സ്‌കൂള്‍ ലീവിംഗ് സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ്, പാസ്പോര്‍ട്ട്, ആധാര്‍ കാര്‍ഡ് തുടങ്ങിയവ).
3. മേല്‍വിലാസം തെളിയിക്കുന്ന രേഖ (വോട്ടര്‍ ഐഡി, ആധാര്‍ കാര്‍ഡ്, പാസ്പോര്‍ട്ട്, യൂട്ടിലിറ്റി ബില്ലുകള്‍, റേഷന്‍ കാര്‍ഡ് തുടങ്ങിയവ).
4. വിവാഹ തീയതി, സ്ഥലം, സാക്ഷികള്‍ എന്നിവ വ്യക്തമാക്കുന്ന വിവാഹ സത്യവാങ്മൂലം
5. ദമ്പതികളുടെ ഫോട്ടോകള്‍ (പാസ്പോര്‍ട്ട് സൈസും വിവാഹ ഫോട്ടോകളും).
6. വിവാഹ ക്ഷണക്കത്ത് (ലഭ്യമാണെങ്കില്‍).
7. വിവാഹ നില വ്യക്തമാക്കുന്ന സത്യവാങ്മൂലം (അവിവാഹിതന്‍, വിധവ, വിവാഹമോചിതന്‍).
8. സാക്ഷികളുടെ തിരിച്ചറിയല്‍ രേഖകള്‍ (കുറഞ്ഞത് മൂന്ന് സാക്ഷികള്‍ അവരുടെ തിരിച്ചറിയല്‍ രേഖകള്‍ സഹിതം).
9. *മുമ്പ് വിവാഹം കഴിഞ്ഞ് വിവാഹമോചനം നേടിയവരുടെ വിവാഹമോചന വിധി (ബാധകമെങ്കില്‍)
10. വിധവ/വിധുരന്‍മാരുടെ പങ്കാളിയുടെ മരണ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് (ബാധകമെങ്കില്‍)
വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റിന് അപേക്ഷിക്കേണ്ട രീതി
വിവിധ നിയമങ്ങള്‍ അനുസരിച്ച് വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റിന് അപേക്ഷിക്കുന്ന രീതിയില്‍ ചെറിയ വ്യത്യാസങ്ങളുണ്ട്.
1: രജിസ്ട്രാര്‍ ഓഫീസ് സന്ദര്‍ശിക്കുക - ദമ്പതികള്‍ സബ് ഡിവിഷണല്‍ മജിസ്ട്രേറ്റ് ഓഫീസ്, വിവാഹ രജിസ്ട്രാര്‍ ഓഫീസ് എന്നിവ സന്ദര്‍ശിക്കുക.
2: അപേക്ഷാ ഫോം സമര്‍പ്പിക്കുക - ആവശ്യമായ എല്ലാ രേഖകളും സഹിതം അപേക്ഷാ ഫോം ഓണ്‍ലൈനായോ നേരിട്ടോ സമര്‍പ്പിക്കണം - ചില സംസ്ഥാനങ്ങള്‍ ഔദ്യോഗിക സര്‍ക്കാര്‍ പോര്‍ട്ടല്‍ വഴി ഓണ്‍ലൈന്‍ രജിസ്ട്രേഷന് അനുവദിക്കുന്നു.
3: രേഖകളുടെ പരിശോധന - അപേക്ഷയിലെ രേഖകളും വിവരങ്ങളും രജിസ്ട്രാര്‍ ഓഫീസ് പരിശോധിക്കുന്നു.
4: നോട്ടീസും കാത്തിരിപ്പ് കാലയളവും (സ്‌പെഷ്യല്‍ മാര്യേജ് ആക്ട്) - സ്‌പെഷ്യല്‍ മാര്യേജ് ആക്ട് പ്രകാരം പൊതു അറിയിപ്പ് നല്‍കുന്നു. 30 ദിവസത്തെ കാലയളവുണ്ട് - ഈ സമയത്ത് വിവാഹത്തിനെതിരായുള്ള ആക്ഷേപങ്ങള്‍ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്.
5: രജിസ്ട്രാര്‍ക്ക് മുന്നില്‍ ഹാജരാകുക - ദമ്പതികള്‍ മൂന്ന് സാക്ഷികളോടൊപ്പം നിശ്ചിത തീയതിയില്‍ രജിസ്ട്രാര്‍ക്ക് മുന്നില്‍ ഹാജരാകണം - ഹിന്ദു വിവാഹങ്ങള്‍ക്ക്, വിവാഹം കഴിഞ്ഞതിന് ശേഷം രജിസ്ട്രേഷന് നടത്തുന്നു - സ്‌പെഷ്യല്‍ മാര്യേജുകള്‍ക്ക്, വിവാഹം രജിസ്ട്രാര്‍ ഓഫീസില്‍ വെച്ച് നടത്തുന്നു.
6: വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് നല്‍കല്‍ - പരിശോധനയ്ക്കും വിവാഹ രജിസ്റ്ററില്‍ ഒപ്പിട്ടതിനും ശേഷം വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് നല്‍കുന്നു.
ഓണ്‍ലൈന്‍ വിവാഹ രജിസ്ട്രേഷന്
ഇന്ത്യയിലെ പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലും ഓണ്‍ലൈന്‍ വിവാഹ രജിസ്ട്രേഷന് സേവനങ്ങള്‍ ലഭ്യമാണ്. ഓണ്‍ലൈനായി അപേക്ഷിക്കേണ്ട രീതി:
1. നിങ്ങളുടെ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക വിവാഹ രജിസ്ട്രേഷന് വെബ്‌സൈറ്റ് സന്ദര്‍ശിക്കുക.
2. വിവാഹ രജിസ്‌ട്രേഷനുള്ള ഓപ്ഷന്‍ തിരഞ്ഞെടുത്ത് അപേക്ഷാ ഫോം പൂരിപ്പിക്കുക.
3. ആവശ്യമായ രേഖകളുടെ സ്‌കാന്‍ ചെയ്ത പകര്‍പ്പുകള്‍ അപ്ലോഡ് ചെയ്യുക.
4. മാര്യേജ് രജിസ്ട്രാര്‍ ഓഫീസില്‍ അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റ് എടുക്കുക.
5. ഒറിജിനല്‍ രേഖകളുമായി ഓഫീസില്‍ നേരിട്ട് ഹാജരാകുക.
6. പരിശോധിച്ച ശേഷം വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് കൈപ്പറ്റുക.
വിവാഹ രജിസ്‌ട്രേഷനുള്ള ഫീസ്
വിവാഹ രജിസ്‌ട്രേഷനുള്ള ഫീസ് സംസ്ഥാനത്തെയും രജിസ്ട്രേഷന് തരത്തെയും ആശ്രയിച്ച് വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു:
ഹിന്ദു വിവാഹ നിയമം അനുസരിച്ച്: 100 രൂപ - 500 രൂപ
സ്‌പെഷ്യല്‍ മാര്യേജ് ആക്ട് അനുസരിച്ച്: 500 രൂപ - 1000 രൂപ
വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് അപേക്ഷകള്‍ നിരസിക്കാനുള്ള കാരണങ്ങള്‍
പൂര്‍ണമല്ലാത്തതോ തെറ്റായതോ ആയ അപേക്ഷാ ഫോം.
വ്യക്തിഗത വിവരങ്ങളിലെ പൊരുത്തക്കേടുകള്‍ (പേര്, ജനനത്തീയതി തുടങ്ങിയവ).
പ്രായം അല്ലെങ്കില്‍ മേല്‍വിലാസം തെളിയിക്കുന്ന രേഖകള്‍ നല്‍കാതിരിക്കുക.
പരിശോധന സമയത്ത് സാക്ഷികള്‍ ഹാജരാകാതിരിക്കുക.
നിശ്ചിത സമയത്തിനുള്ളില്‍ അപേക്ഷിക്കാന്‍ വൈകുക.
വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് ലഭിക്കാന്‍ എടുക്കുന്ന സമയം
ഹിന്ദു വിവാഹ നിയമം അനുസരിച്ച്: 7-15 ദിവസത്തിനുള്ളില്‍ നല്‍കുന്നു.
സ്‌പെഷ്യല്‍ മാര്യേജ് ആക്ട് അനുസരിച്ച്: 30-60 ദിവസത്തിന് ശേഷം നല്‍കുന്നു (കാത്തിരിപ്പ് കാലയളവ് കാരണം).
വിവാഹ രജിസ്‌ട്രേഷന്റെ നിയമപരമായ പ്രാധാന്യം
വിവാഹം രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യുന്നത് ദമ്പതികളുടെ നിയമപരമായ അവകാശങ്ങള്‍ സംരക്ഷിക്കുന്നു, ദാമ്പത്യപരമായ കാര്യങ്ങളില്‍ സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കുന്നു, വിവാഹമോചനം, പിന്തുടര്‍ച്ചാവകാശം, സ്വത്ത് തര്‍ക്കങ്ങള്‍ തുടങ്ങിയ നിയമപരമായ നടപടികള്‍ക്ക് സഹായിക്കുന്നു. വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് വിവാഹിതരായ ദമ്പതികള്‍ക്ക് നിരവധി ആനുകൂല്യങ്ങള്‍ നല്‍കുന്ന ഒരു പ്രധാന രേഖയാണ്. രജിസ്ട്രേഷന് നടപടിക്രമങ്ങള്‍ ഭരണപരമായ നിയമത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി വ്യത്യാസപ്പെടാമെങ്കിലും,
വിവാഹം പെട്ടെന്ന് രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യാന്‍ ശ്രമിക്കുക. ശരിയായ നടപടിക്രമങ്ങള്‍ പാലിക്കുന്നതിലൂടെയും കൃത്യമായ രേഖകള്‍ ഉറപ്പാക്കുന്നതിലൂടെയും ദമ്പതികള്‍ക്ക് അവരുടെ വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് എളുപ്പത്തില്‍ നേടാനാകും. നിങ്ങള്‍ വിവാഹ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റിന് അപേക്ഷിക്കാന്‍ പദ്ധതിയിടുകയാണെങ്കില്‍, ആവശ്യമായ എല്ലാ രേഖകളും ശേഖരിക്കുകയും നിങ്ങളുടെ സംസ്ഥാനത്ത് ബാധകമായ നിയമപരമായ നടപടിക്രമങ്ങള്‍ പാലിക്കുകയും ചെയ്യുക.
